**Otizm Spektrum Bozukluğu (ASD) ve COVID-19 Pandemisi:** COVID-19 salgını, otizm spektrum bozukluğu (ASD) olan çocuklar ve aileleri üzerinde önemli etkilere sahiptir. Salgın döneminde erken tanı ve destek hizmetlerinde aksamalar yaşanması, uzun vadeli sonuçlara yol açabilir. CDC’nin Otizm ve Gelişimsel Engellilik İzleme (ADDM) Ağı’ndan elde edilen bulgular, erken teşhis ve destek hizmetlerine eşit erişim ihtiyacını vurgulamaktadır. **ADDM Ağı ve Otizm Verileri:** 2000 Çocuk Sağlığı Yasası, CDC’ye ADDM Ağı’nı oluşturma yetkisi vererek Amerika Birleşik Devletleri’ndeki otizm ve diğer gelişimsel engelleri olan çocukların sayısını ve özelliklerini izleme görevi verdi. ADDM Ağı, 20 yılı aşkın bir süredir Amerika’nın dört bir yanındaki ASD verilerini toplamakta ve raporlamaktadır. 2020 yılında ADDM Ağı tarafından toplanan verilere göre, ASD’nin yaygınlığı önceki yıllara göre artmaya devam etmektedir. 11 farklı topluluktaki izleme sonuçlarına göre, 2020’de 8 yaşındaki her 36 çocuktan yaklaşık birinde ASD tespit edilmiştir. **COVID-19’un Etkisi ve Erken Tanıda Yaşanan Sorunlar:** COVID-19 salgını, erken ASD tanısındaki süreci etkilemiştir. Salgın döneminde, 48 aylık çocukların ASD tanısı alma olasılığı önceki yıllara göre daha yüksek olmuştur. Ancak, pandemi öncesine kıyasla değerlendirme ve tanılama süreçlerinde belirgin bir düşüş yaşanmıştır. Grafikler, pandemi öncesi ve sonrası dönemde değerlendirmelerdeki değişiklikleri göstermektedir. Bu dönemde 4 yaşındaki çocuklar, 8 yaşındaki çocuklara göre daha fazla değerlendirme ve tanılama almıştır. Ancak, pandemi başladıktan sonra bu iyileştirmeler ortadan kalkmıştır. **Etnik ve Cinsiyet Farklılıkları:** ADDM verileri, bazı çocuk gruplarında önceki yıllara göre daha yüksek oranlarda ASD tespit edildiğini göstermektedir. Siyah, Hispanik ve Asyalı veya Pasifik Adalı çocuklar, Beyaz çocuklara göre daha yüksek oranda ASD tanısı almıştır. Ayrıca, kız çocuklarının ASD tanısı alma olasılığı erkek çocuklara göre daha düşüktür, ancak bu oran yine de önemlidir. **Zihinsel Engellilik ile İlişkisi:** ADDM Ağı’nın bulgularına göre, ASD tanısı alan çocukların üçte birinden fazlası aynı zamanda zihinsel engelli olduğu tespit edilmiştir. Özellikle Siyah çocukların bu durumda olma oranı diğer gruplara göre daha yüksektir. **Eyleme Geçme ve Bilgilendirme:** ADDM Ağı bulguları, sağlık kuruluşları, okul sistemleri, araştırmacılar ve politika yapıcılar tarafından hizmet planlaması, politika oluşturma ve erken müdahale çalışmalarında kullanılabilir. Erken teşhisin önemi vurgulanarak, otizm spektrum bozukluğu olan çocukların yaşamlarında olumlu etkiler yaratmak için toplumun desteği önemlidir.
https://www.cdc.gov/ncbddd/autism/features/new-autism-spectrum-disorder-report.html
About The Author
