İhtiyaçlarınıza Uygun Stilin Hangisi Olduğunu Nasıl AnlarsınızAngelica Bottaro tarafından
10 Şubat 2024’te güncellendiAdjoa Smalls-Mantey, MD, DPhil tarafından tıbbi olarak incelenmiştir
Terapi düşünüyorsanız, farklı terapist türleri arasından nasıl seçim yapacağınızı merak ediyor olabilirsiniz. Psikoterapi , konuşma terapisi olarak da adlandırılır, insanların duygusal sorunlarla başa çıkmanın ve sağlıksız davranışların veya düşünce kalıplarının üstesinden gelmenin daha iyi yollarını bulmalarına yardımcı olur. Terapistler eğitimlerine ve lisanslarına göre farklılık gösterebilir. Bazıları ayrıca farklı terapi türlerinde uzmanlaşabilir.
Bu makale, çeşitli psikoterapi türlerini ve farklı terapist türlerini ele almaktadır. Ayrıca, bir psikoterapistin nasıl seçileceği ve ilk görüşmenizden önce hangi soruları sormanız gerektiği konularına da bakmaktadır.
Farklı Terapist Türleri
Birçok farklı terapist türü vardır; bunlardan bazıları dar bir uygulama kapsamına sahiptir (örneğin cinsel travma, bağımlılık veya yeme bozuklukları) ve diğerleri psikoterapiye beş geniş yaklaşım altında çalışırlar : 1
- Bilişsel davranışçı terapi (BDT) : Bu, sorunlu davranışları ve düşünce kalıplarını belirleyip bunları değiştirmek için stratejiler geliştirebileceğiniz “çözüm odaklı” bir terapi biçimidir. BDT, geçmiş travmalardan ziyade mevcut hislere ve olaylara odaklanan en yaygın terapi biçimlerinden biridir. 2
- Diyalektik davranış terapisi (DBT) : Bu yaklaşım, insanların hayatlarının gerçekliğini kabul etmelerine yardımcı olmaya odaklanır, böylece davranışlarında olumlu değişiklikler yapmaları daha iyi olur. Kişilik bozukluklarını tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan , ancak depresyon ve anksiyete gibi ruh hali bozukluklarını tedavi etmek için de kullanılabilen farkındalık temelli bir yaklaşımdır. 3
- Hümanistik terapi : Bu yaklaşım, rasyonel seçimler yapma kapasitesine odaklanır ve başkalarına saygı ve ilgiyi önemli bir tema olarak vurgular. Varoluşçu terapi, özgür iradenin ve hayatta anlam arayışının sizi olumlu değişiklikler yapmaya yönlendirebileceği böyle bir örnektir. 4
- Psikodinamik terapi : Psikanaliz olarak da bilinen bu yaklaşım, geçmiş deneyimlerin bilinçsizce mevcut davranışları nasıl etkilediğine odaklanır. Çok çeşitli zihinsel bozuklukları tedavi etmek için kullanılan birçok çeşidi olmasına rağmen, Sigmund Freud ile yakından özdeşleşmiş bir uygulamadır. 5
- Bütünsel terapi : Bütünleştirici terapi olarak da bilinen bu yaklaşım, bir terapisti sadece birine bağlamak yerine farklı terapilerden yararlanır. Bu, tedaviye daha kişiselleştirilmiş bir yaklaşım sağlar. 1
Psikoterapi Dereceleri ve Lisansları
Psikoterapiye yönelik farklı yaklaşımların yanı sıra, bir terapistin uygulama kapsamını yönlendirebilecek farklı dereceler de vardır:
- Lisanslı Klinik Sosyal Hizmet Uzmanı (LCSW) : LCSW olmak için genellikle sosyal hizmet alanında yüksek lisans derecesi ve eyalet lisansı gerekir. 6 Bu profesyoneller her tür müşteriyle çalışır, ancak birçoğu belirli bir alanda uzmanlaşır (çocuklar ve evsizler gibi). Ayrıca müşterilerinin toplumlarındaki kaynaklarla bağlantı kurmasına yardımcı olurlar.
- Lisanslı Profesyonel Danışman (LPC) veya Lisanslı Ruh Sağlığı Danışmanı (LMHC) : Bu terapistler danışmanlık veya psikoloji alanında yüksek lisans derecesine sahiptir ve bir eyalet lisans sınavını geçmelidir. LPC’ler ve LMHC’ler, danışanlara ruh sağlığı sorunları konusunda yardımcı olmak için psikoterapi ve bireysel müdahalelerden yararlanır. 7
- Lisanslı Evlilik ve Aile Terapisti (LMFT) : Bu terapistler aile ve ilişkileri etkileyen ruh sağlığı sorunlarına odaklanır. LMFT’ler bir yüksek lisans derecesi ve iki yıllık klinik deneyim elde etmelidir. Ayrıca bir eyalet lisans sınavını da geçmeleri gerekir. 8
- Psikoloji Doktoru (PsyD) : Bu uygulayıcılar psikoloji alanında doktora derecesine sahiptir ve eyalet tarafından lisanslanmıştır. Psikolojinin bilimsel çalışmasında yoğun bir şekilde eğitim almış olsalar da, genellikle hasta temelli bir uygulama yürütürler. 9
- Psikolojide Felsefe Doktorası (Psikolojide Doktora) : Psikolojide doktora, psikoterapinin bilimsel araştırmasına odaklanır. Bu dereceye sahip olanlar araştırma veya öğretim kariyerlerine devam etme eğilimindedir. 9
- Psikiyatrist (MD) : Psikiyatristler, ilaç yazabilen ve ruhsal hastalıkları önleme, teşhis etme ve tedavi etme konusunda uzmanlaşmış tıp doktorlarıdır. Psikiyatrist olmak için bir kişinin tıp fakültesine gitmesi ve bir uzmanlık programını tamamlaması gerekir. 10
Psikoterapi Uzmanlıkları
Psikoterapiye yüzlerce farklı yaklaşım vardır; bunların arasında belirli popülasyonlarla sınırlı ( transgender bireyler gibi ) veya belirli zihinsel durumları tedavi etmeye adanmış ( travma sonrası stres bozukluğu veya borderline kişilik bozukluğu gibi ) alt uzmanlıklar da vardır. 11
İşte birkaç örnek: 11
- Hızlandırılmış Deneyimsel Dinamik Psikoterapi (AEDP)
- Adler Terapisi
- Hayvan Destekli Terapi
- Sanat Terapisi
- Bağlanma Temelli Terapi
- Bibliyoterapi
- Biyogeribildirim
- Beyin Uyarım Terapisi
- Bilişsel İşleme Terapisi
- Bilişsel Uyarım Terapisi
- Şefkat Odaklı Terapi
- Çift Terapisi
- Kültürel Duyarlı Terapi
- Dans Terapisi
- Eklektik Terapi
- Duygusal Odaklı Terapi
- Varoluşçu Terapi
- Deneyimsel Terapi
- Göz Hareketi Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR)
- Aile Sistemleri Terapisi
- Feminist Terapi
- Adli Terapi
- Gestalt Terapisi
- Hipnoterapi
- Kişilerarası Psikoterapi
- Jung Terapisi
- Evlilik ve Aile Terapisi
- Mentalizasyon Tabanlı Terapi
- Motive edici mülakat
- Müzik terapisi
- Anlatı Terapisi
- Nöro-Linguistik Programlama Terapisi
- Nörogeri bildirim
- Oyun Terapisi
- Pozitif Psikoloji
- Uzun Süreli Maruz Kalma Terapisi
- Psikedelik Destekli Psikoterapi
- Rasyonel Duygusal Davranış Terapisi
- Şema Terapisi
- Cinsel terapi
- Sosyal İyileşme Terapisi
- Somatik Terapi
- Yapısal Aile Terapisi
- Gottman Yöntemi
- Yazılı Maruz Kalma Terapisi
Fobiler ve Zorlantılar İçin En İyi Terapiler
Bilişsel-davranışçı terapi (BDT) özellikle fobi ve zorlantıların tedavisinde oldukça başarılıdır. 12 13 BDT, mantıksız korku ve davranışlara neden olan düşünce ve duyguları tespit etmeyi ve ruh sağlığını iyileştirmek için bunları değiştirmeyi amaçlar.
Bir Terapist Nasıl Seçilir
Uygun bakımı aldığınızdan emin olmak için bir terapist aramaya başlamadan önce kendinize sormanız gereken birkaç soru vardır:
- Hangi kimlik bilgilerine ihtiyacım var? İlaç reçete eden bir terapist arıyorsanız, bir psikiyatriste gitmeniz gerekecektir. Toplum savunuculuğu konusunda yardım arıyorsanız, lisanslı bir klinik sosyal hizmet uzmanı veya lisanslı profesyonel danışman sizin için en iyisi olabilir.
- Tedavi hedefim nedir? Yeme bozukluğu gibi belirli bir ruhsal bozukluğa dayalı terapiye ihtiyacınız varsa, bu alanda uzmanlaşmış birini bulmanız en iyisi olacaktır. Aynısı, bir LMFT veya seks terapistinin uygun olabileceği ilişki veya cinsel sorunlar için de geçerlidir.
- Bir terapistte hangi nitelikleri isterim? Ayrıca terapistinizin cinsiyetini, dinini veya yaşını da göz önünde bulundurmak isteyebilirsiniz. Örneğin, cinsel travma yaşamış genç bir kadınsanız, bir kadın terapistle konuşmak sizi daha rahat hissettirebilir.
- Hangi tür terapiye ihtiyacım var? Bazı terapiler bazı rahatsızlıkları tedavi etmek için diğerlerinden daha uygundur. Örneğin, DBT sıklıkla borderline kişilik bozukluğu için uygulanırken, uzun süreli maruz kalma terapisi sıklıkla PTSD için kullanılır. Şüpheniz varsa, bütünsel veya bütünleştirici terapi konusunda uzmanlaşmış biriyle konuşun.
Sorulacak Sorular
Bir terapistle görüşmeye karar vermeden önce, beklentilerinizi ve hedeflerinizi karşılamak için gereken yeterliliklere ve uzmanlık kapsamına sahip olup olmadıklarını belirlemek için ihtiyaç duyduğunuz tüm soruları sorun.
Örnekler şunları içerir:
- Lisansınız var mı?
- Eğitim seviyeniz nedir?
- Hangi tedavi yaklaşımını kullanıyorsunuz?
- Benim sorunumla ilgili olarak kaç hastayı tedavi ettiniz?
- Uzmanlık alanınız nedir?
- Seans başına ücret ne kadar?
- Gerekirse reçete verebilir misiniz?
Özet
Birçok farklı terapist türü vardır. Bazıları bilişsel davranışçı terapi (BDT) veya diyalektik davranışçı terapi (DBT) gibi tedaviye belirli bir yaklaşım benimserken, diğerleri daha bütünsel, entegre bir yaklaşım benimser. Uygulama kapsamı büyük ölçüde uygulayıcının aldığı derece ve eyaletteki lisans tarafından yönlendirilir.
Psikoterapi alanında çok sayıda uzmanlık ve alt uzmanlık alanı vardır. Terapi için hedeflerinizi belirlemek ve ihtiyaçlarınıza en uygun terapisti seçmek için sorular sormak önemlidir.
13 Kaynak
Angelica Bottaro tarafından
Bottaro, Psikoloji alanında Lisans derecesine ve Gazetecilik alanında İleri Diplomaya sahiptir. Kanada’da yaşamaktadır.
ceviri reyyan sabir
https://www.verywellhealth.com/types-of-psychotherapists-5188864
About The Author
