İyi Parti ”Türkiye Kazanacak” adlı 323 sayfalık metninde engellilere oldukça geniş ve kapsamlı yer verilmiş. Bir çok alanda engellilere yönelik vaatlerini görebiliyoruz. Ayrıca il il kapsamlı bir politika ve proje çalışmaları içinde engelli başlığı eklenmiş görünüyor.
Sayfa 221’de engellilere yönelik bölümde Kurumsal Yapı ve Düzenlemeler, Engelli İstihdamı, Engellilere Özgü Sosyal Yardımlar ve Hizmetler, Engellerin Yaşam Standartlarını Yükseltmek gibi başlıklar mevcut.
Turizmde Çeşitliliğin Sağlanması bölümünde ;
”İç turizme yönelik olarak sosyal turizm kapsamında emekli, engelli, şehit aileleri ve üniversitede okuyan öğrencilerimizin turizm amaçlı gittikleri gezilerde illerdeki Yurt- Kur binalarında ücretsiz konaklayabilmelerini sağlayacağız.”
Turizmde Çekiciliğin Artırılması bölümünde;
”Oteller başta olmak üzere bütün turistik tesis ve mekânları engellilerin de kullanabileceği uygunluğa getireceğiz.”
Sağlık Bölümünde;
Yeni doğanların ve çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimleri izlenerek var olan engelliliğin ilerlemesini durdurmak ve en düşük seviyeye çekilmesini sağlamak üzere kapsamlı ve etkin programlar başlatacağız. Birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında çocuk doktoru, psikolog, fizik tedavi uzmanı, diyetisyen ve sosyal hizmet uzmanı istihdam edeceğiz. Bu ekip üzerinden çocuklara yönelik yapılacak gelişimsel takip ve tarama testleri ile çocuğun bilişsel, sosyal, duygusal ve davranışsal gelişimini zamanında takip edeceğiz. Yapılan bu takiplerin Kadın, Aile ve Çocuk Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ortak çalışmasıyla desteklenerek etkinliğini artıracağız.
Özel ve kamu hastanelerinde engelli bireylerimizin doğru yönlendirilebilmeleri ve hizmete erişimlerinin rahat şekilde sağlanması için engelli asistanı olarak sosyal hizmet uzmanı istihdam edeceğiz. Engellilerin hastanelere servis araçları ile randevulu olarak gelebilmelerini sağlayacağız. Bütün hastanelerde engelli karşılama birimi oluşturacak, işitme engelliler için tercüman bulunduracağız. Engelli çocuklarımıza sunulan iyileştirici ve topluma kazandırmayı sağlayıcı hizmetlerin Sağlık Bakanlığı denetim ve gözetiminde olmasını sağlayacağız.
Öncelikle 65 yaş üstü, engelli veya yatağa bağımlı vatandaşlarımız ile okul öncesi ve okul çağı çocuklarımız olmak üzere hastalarımıza, ileri dijital sağlık teknolojileri kullanılarak mobil sağlık hizmetleri ile destekli evde sağlık hizmetleri sunumlarını gerçekleştireceğiz. Öncelikli hastalarımızın sağlık kurulu raporu almak için artık hastanelere gitmesine gerek kalmayacak.
Tıbben ihtiyaç olduğuna karar verilen hastalara ve engellilere verilecek olan, onların fiziksel kapasitelerine, ihtiyaçlarına ve standartlara uygun tekerlekli sandalyelerden (akülü veya aküsüz) alınan katkı paylarını asgariye indireceğiz.
KAPSAYICI VE YAŞANABİLİR TÜRKİYE
“Fırsat eşitliğini hayatın her alanında tesis eden, haneyi değil, bireyi esas alan, demografik gerçekliğimizle uyumlu ekonomi politikaları uygulayarak; kadının, gencin, çocuğun, engellinin görmezden gelinmediği; ‘Kaybedenlerin olduğu bir kazanma düzenini reddeden’ bir Türkiye inşa edeceğiz.”
Emek Piyasasında Fırsat Eşitliğini Sağlamak bölümünde;
Engelli vatandaşlarımız için korumalı istihdama ek olarak istihdam et-eğit-sürdür ilkesinin uygulandığı ve engellilerin rekabetçi işgücü piyasası içinde yer almasını sağlayacak “destekli istihdam programı” başlatacak ve bu program kapsamında mesleki profilleme, iş bulma, meslek yönlendirmesi ve meslek edindirme kursları gibi hizmetleri vereceğiz.
Engelli ve yaşlılar başta olmak üzere dezavantajlı tüm grupları dijital dönüşümün paydaşı yapacak, engelli bireylerin yazılım, kodlama, siber güvenlik, e-ticaret uzmanlığı, büyük veri yöneticiliği gibi nitelikli eleman olarak istihdamını sağlayacak projeler geliştireceğiz.
Engelli bireylerin yetkinlikleri ve yapabilecekleri işlere ilişkin bilgileri de içeren bir veri tabanı oluşturarak yetkinliklerine uygun eğitim almalarını sağlayacak ve istihdam edilebilirliklerini artıracağız.
Sürdürülebilir, Kapsayıcı ve Adil Bir Sosyal Güvenlik Sistemi bölümünde;
Başkasının bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan kadın sigortalılarda olduğu gibi erkek sigortalılara da ağır engelli çocuğundan dolayı hizmet ve emeklilik yaş hadlerinde yüzde 25 indirim sağlayacağız.
Kentleşme bölümünde;
Kentsel dönüşümü rant değil çevre ve insan odaklı, afet risklerine karşı dayanıklılığı artıran, kent kimliğini yok etmeyen, doğaya ve tarihe karşı saygılı, dezavantajlı ve engelli vatandaşlarımızı önceleyen bir anlayışla yürüteceğiz.
Çocuklar, gençler, yaşlılar, kadınlar, engelliler/dezavantajlılar başta olmak üzere tüm kentlilerin ihtiyaçlarına cevap veren uygulamalar geliştirerek şehirlerimizin sosyal kapsayıcılığını artıracağız.
Şehirleri engelli dostu hale getirecek, belli metrikler üzerinden il/ilçe/mahalle düzeyinde ölçüm ve puanlama yapacak, yerel yönetimlerin gerekli geliştirmeleri yapmalarını sağlayacağız.
Kentsel dönüşümü rant değil çevre ve insan odaklı, afet risklerine karşı dirençliliği artıran, kent kimliğini yok etmeyen, doğaya ve tarihe karşı saygılı, dezavantajlı ve engelli vatandaşlarımızı önceleyen bir planlama anlayışı başlatacağız.
Afet gerçekleşmeden önce hazırlanacak olan afet yardım bilgilendirme yazılımı vasıtasıyla afet anında herhangi bir tanıdığı enkaz altında kalan insanların tanıdıklarının bilgilerini (adresi, yaşı, cinsiyeti, engellilik durumu, vb.) girmesiyle sisteme İHA’lardan gelen yıkılmış bina verilerinden talebin doğruluğunu karşılaştırarak ekiplerin doğru konumlara yönlendirilmesini sağlayacağız.
Spor bölümünde;
Engelli vatandaşlarımızın hayata ve spora katılımlarına engel olan durumları ortadan kaldıracak, sportif terapi faaliyetlerini güçlendireceğiz.
Çocuk Gelişimi ve Sağlığı bölümünde;
Engelli çocuklara, üç yaşından büyük çocuklara ve erkek çocuklara Uzman Koruyucu Ailelik modelini hayata geçireceğiz.
Çocuklara yönelik hizmet veren kurumlarda bakım veren personelin niteliği ve niceliğini iyileştirecek, verilen hizmetlerin değerlendirilme ve denetlemesini yapacak süpervizyon sistemi kuracak ve bağımsız denetçiler tarafından denetlenmesini sağlayacağız.
Ekonomik Özgürlük bölümünde
Yaşlı ve engelli bakımı hizmetlerinin etkinliğini artıracak, nitelikli, güvenli ve yakın mesafede kreş, tam gün ya da okul sonrası eğitmenli aktivite merkezlerini yaygınlaştırarak kadınların iş gücüne katılımını artıracağız.
ENGELLİLER BÖLÜMÜNDE;
Kurumsal Yapı ve Düzenlemeler
- Kamuda engellilere yönelik hizmetlerdeki dağınıklığı giderecek, tüm hizmetleri tek bir çatı altında toplayacağız.
- Yeniden yapılandıracağımız Çalışma ve Sosyal Koruma Bakanlığı bünyesinde müstakil bir Engelliler Genel Müdürlüğü kuracağız.
- Engelliler Genel Müdürlüğüne bağlı Engelli Verileri Toplama İşleme ve Değerlendirme Merkezi, Erişilebilirlik Standart Geliştirme İzleme ve Denetleme Kurulu ve Kişisel Bağımsızlık Teknik Destek ve Referans Merkezini kuracağız.
- Engellilerle ilgili veri tabanı oluşturacak, düzenli olarak güncelleyecek ve kamuoyuyla paylaşacağız.
- Ulusal Otizm Eylem Planını hayata geçireceğiz.
- Ülkemizin iç mevzuatını, BM Engelli Hakları Komitesinin Nihai Gözlem Sonuç Raporu doğrultusunda geliştireceğiz.
- Çalışma hayatındaki şiddet ve taciz olaylarına karşı başta kadınlar olmak üzere dezavantajlı tüm kesimleri korumak amacıyla ILO 190 sayılı sözleşmesini onaylayacak ve buna uygun alt mevzuat hazırlayacağız.
- Engellilere yönelik ayrımcılığı sona erdirmek için yeni hukuki düzenlemeler yapacak, kanunda mevcut olmasına rağmen uygulamada işlevsellik kazanamayan hükümlerle ilgili olarak cezai yaptırımlar getireceğiz.
- Engelli çocuğu olan ebeveynlerin yaşamlarını kaybetmeleri halinde çocuklarına kimin bakacağı konusundaki haklı endişelerini net yasal düzenlemelerle ortadan kaldırılacağız.
Engelli İstihdamı
- Dijital dönüşümü ve evden veya uzaktan çalışma imkanlarını da dikkate alarak kamu ve özel sektörde engelliler için ayrılan mevcut kotaları dolduracağız.
- Kamuda çalışan engellilerin kendi eğitim, meslek ve yeteneklerine göre istihdam edilmelerini sağlayacağız.
- Engelli istihdamı konusunda engelli grupları arasında dengeli bir politika belirlenmesini sağlayacak, engelli kadınlar, işitme engelliler ve zihinsel engellilerin engelli istihdamından eşit oranda faydalanmalarını temin edeceğiz.
- Engelli bireylerin yetkinlikleri ve yapabilecekleri işlere uygun eğitim almalarını sağlayacak ve istihdam edilebilirliklerini artıracağız.
- Sosyal sorumluluk projeleriyle engellilere yönelik mesleki eğitimler ve sertifika programlarını teşvik edeceğiz.
- Engelli bireylerin yazılım, kodlama, siber güvenlik, e-ticaret uzmanlığı, büyük veri yöneticiliği gibi kalifiye eleman olarak istihdamını sağlayacak projeler geliştireceğiz.
- “İş Koçları” uygulamalarıyla engelli personelin işe, iş yerine ve diğer personele uyumunu artıracağız.
- Engelli kadınlar için doğum öncesi ve sonrası izin gün süresini artıracağız.
Engellilere Özgü Sosyal Yardımlar ve Hizmetler
- Engelli aylıkları, bakım yardımları ve malzeme desteklerini yüksek enflasyonu da dikkate alarak günün şartlarına göre güncelleyeceğiz.
- Engelli aylıklarını ve bakım yardımlarını belirlerken hane içinde fert başına düşen gelir sınırını artıracağız.
- Engelli vatandaşlarımızın kullandığı protez, ortezlerin SGK katkı paylarını günün şartlarına göre güncelleyeceğiz.
- Engelli bakım ve kreş evleri açarak ailelere sosyal destek sağlayacak, engellilerin ve bakıma muhtaç yaşlıların günübirlik yararlanabileceği bakımevleri açarak bu kişilerin ailelerinin günlük ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olacağız.
- Engelli çocukların ebeveynleri üzerinden sağlık yardımı alabilmeleri için en az % 60 olarak uygulanan engellilik oranını düşüreceğiz.
- Engellileri rehabilite edilmesi, sosyal hayata katılması ve sağlıklı bir hayat sürmeleri için spora teşvik edecek; engellilerin hemen her branşta spor yapabilmeleri için gerekli altyapı imkânlarını hazırlayacak, başarılı millî sporculara teşvik primi verilmesi hususundaki esasları genişleteceğiz.
- Engelli Spor Kulüplerine Spor Bakanlığı bütçesinden sağlanan ödeneklerin miktarını artıracağız.
- Kamukurumvekuruluşlaraaitsosyaltesislerdenengellilerinindirimliolarakistifade etmesini sağlayacağız.
- Engelli bireylerin bağımsız yaşam ve topluma dahil olabilmeleri için gelişen teknolojilere uyumlu tıbbi cihaz, ilaç, test kitleri ve yapay zekâ marifetiyle üretilen ürünleri stratejik sektör kapsamına alacak ve teşvik edeceğiz.
Engellerin Yaşam Standartlarını Yükseltmek
27. Erişilebilirlik sorunlarını Evrensel Tasarım İlkeleri çerçevesinde çözeceğiz.
28. Şehirlerin, kamu binaları başta olmak üzere iş yerlerinin, sinema-tiyatro gibi kültür merkezlerinin, eğitim kurumlarının ve toplu taşıma araçlarının engellilerin kullanımına uluslararası standartlarda uygun hale getirilmesini sağlayacak, bu konudaki denetimleri titizlikle gerçekleştireceğiz.
29. Engelli bireylerin ikamet ettiği ya da öğrenim gördüğü caddelere uyarı tabelaları asılmasını sağlayacağız.
30. Adil ve etkin bir Sağlık Kurulu Raporları Yönetmeliği’ni hayata geçirecek, her kamu kuruluşuna başvuruda istenilen farklı sağlık kurulu raporu taleplerini sonlandıracağız.
31. Sağlık Kurulu Raporlarının Dünya Sağlık Örgütünün standartlarına uygun olarak düzenlenmesini sağlayacağız.
32. Kalıcı engellilik durumunun tespitinde bir kereye mahsus olacak şekilde engellinin tüm engel durumlarını, gerekli olacak (tıbbi araç ve gereçleri, vb.) donanımlarını, eğitim gereksinimlerini saptayacak yeni bir sağlık kurulu raporunun düzenlenmesini sağlayacağız.
33. Geçici engellilik durumunun tespitinde de engel derece ve özelliğine göre aynı şekilde yeni bir sağlık kurulu raporunun düzenlenmesini sağlayacağız.
34. Kamu ve üniversite hastanelerinde engellilerin hizmet alımını kolaylaştıracağız.
35. Bakım uzmanlarının ve özelikle özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde eğitim verenlerin niteliklerinin arttırılması için burs ve istihdam garantili bütünleşik bir programı hayata geçireceğiz.
36. Bakanlığa ait ve bakanlığın ödemesini yaptığı engelli bakım kurumlarında bakım hizmetlerinde kaliteyi arttıracağız.
37. Habilitasyon ve rehabilitasyon hizmetlerinin mümkün olan en erken evrede başlatılmasını ve engellinin yerleşim yerine en yakın yerde verilmesini sağlayacağız.
38. Özelbakımgerektirenengeldurumlarıiçinsürdürülebilir,güvenliveyüksekstandartlar için devlet desteği sağlayacağız.
39. Erken tanı için Sağlık Bakanlığının ve Millî Eğitim Bakanlığının iş birliği içinde çalışacağı bir sistem kuracağız.
40. Doğum kaynaklı engelliliğin önlenmesi amacıyla önleyici sağlık hizmetlerine ağırlık vereceğiz.
41. Otizmli ve Down Sendromlu bireylerin toplumsal hayata katılımı için erken tanı ve erken müdahale hizmetlerini güçlendireceğiz.
42. Çok disiplinli rehabilitasyon ekipleri oluşturacak, özel rehabilitasyon üniteleri kuracak, hastanelerde engelli asistanı sosyal hizmet uzmanı istihdam edilmesini sağlayacağız.
43. Engellilerin hak ve özgürlüklerinin topluma aktarılabilmesi için anaokulundan itibaren okul müfredatlarına eğitim programları koyacağız.
44. Ülke çapında Erişilebilirlik Seferberliği başlatmak için «Engelsiz Yaşam Dersi”ni müfredata dahil edeceğiz.
45. Toplumsal farkındalığı arttırmak amacıyla Ulusal Erişilebilirlik Haftası uygulaması başlatacağız.
46. Engelli vatandaşlarımızın genel eğitim sistemi içinde her seviyede eğitim almasını sağlamak için bütünleştirici planlamalar yapacağız.
47. Engellilere özgü okulları yaygınlaştıracağız.
48. Engellilerin eğitim kuruluşlarına kabullerinde ortaya çıkan sorunları net yasal düzenlemelerle ortadan kaldıracağız.
49. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine yönelik gerçekçi ve sürdürülebilir bir destekleme programı oluşturacağız.
50. Özel gereksinimli çocukların örgün eğitim dışında aldıkları rehabilitasyon hizmetini ayda en az 40 ders saatine çıkaracağız.
51. İşitme ve görme engellilerin, üniversiteler dahil, eğitimin her kademesinde rahat ve kaliteli eğitim alabilmelerini sağlayacağız.
52. İşitme engelliler için Türk işaret dili sistemi oluşturacak, toplumun bu dili öğrenmesi için çalışmalar yapacağız.
53. Engellilerin seçtiği alanlarda eğitim alabilmesi için mesleki habilitasyon, rehabilitasyon ve eğitim programları geliştireceğiz. Bu programlarda kamu kurumları haricindeki tüzel kişiler ile gerçek kişilerin de gönüllü olarak hizmet sunabilmesini sağlayacağız.
54. Örgün eğitim programlarına geç başlamış engellilerin eğitime dâhil edilmesi için düzenlemeler yapacağız.
55. Engelli bireylerin okul öncesinden itibaren diğer öğrencilerle birlikte eğitim almalarını sağlayarak engelli bireylerin okullaşma oranını artıracak, kaynaştırılmış eğitimin altyapısını hazırlayacağız.
56. Özel eğitim ihtiyaçları belirlenmiş 0-36 ay çocuklarımız için ailelerinin bilgilendirilmesini ve desteklenmesini sağlayacağız. Üniversitelerimiz, yerel yönetimlerimiz ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği içerisinde 6 aylık periyotlarda izleme ve değerlendirme yaparak bu çocuklarımıza gerekli eğitim hizmetini vereceğiz.
57. Kaynaştırmalı Engelsiz Kreş projesi çerçevesinde engelli çocuklarımızın eğitim ve rehabilitasyonu için tamamı kamu kaynaklarıyla karşılanacak kreş uygulamasını tüm ülke genelinde hayata geçireceğiz.
58. Özel eğitim okulları, Rehberlik Araştırma Merkezleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ile genel eğitim okulları arasındaki bütünleştirici eğitime ilişkin iş birliği ortamını güçlendireceğiz.
59. Engelli öğrencilerin sınavlarda karşı karşıya kaldığı her türlü engeli ortadan kaldıracağız.
60. “Ulusal Ebeveynlik Projesi” kapsamında engelli çocuklarımızın ailelerinin çocuklarının eğitim sürecinin her boyutuna aktif katılmaları seferberliğini başlatacağız.
65 Yaş Üzeri Yaştaki Vatandaşlarımız bölümde;
Beslenme, barınma, sağlık ve temizlik gibi bakım hizmetlerinin engelli ve yaşlıları evinden, sosyal çevresinden, şehirlerden ve toplumsal hayattan uzaklaştırmayacak mekânlarda ve yöntemlerle sunulmasını sağlayacağız.
Şehit Aileleri ve Gazilerimiz bölümünde;
Görme engelli olan malul gazi ve vazife malullerinin yapay zekâlı gözlük gibi hayati ihtiyaçlarının SGK tarafından ödenmesini sağlayacağız.
Genç Engelliler bölümünde;
Engelli gençler için korumalı istihdama ek olarak, istihdam et-eğit-sürdür ilkesinin uygulandığı ve engellilerin rekabetçi işgücü piyasası içinde yer almasını sağlayacak “destekli istihdam programı” başlatacak ve bu program kapsamında mesleki profilleme, iş bulma, meslek yönlendirmesi ve meslek edindirme kursları gibi hizmetleri vereceğiz.
Genç engellilerin yetkinlikleri ve yapabilecekleri işlere ilişkin bilgileri de içeren bir veri tabanı oluşturarak yetkinliklerine uygun eğitim almalarını sağlayacak ve istihdam edilebilirliklerini artıracağız.
Ayrıca il il politika ve proje bölümlerinde illerin bakım ekonomisi başlığıyla illere yapılacak çalışmalar sıralanmış.
Bakım Ekonomisi
Çalışan kadınların iş hayatından uzaklaşmamaları için, işe başladıklarında çocuklar için kreş desteği verecek, bakım hizmetlerine ayrılan sosyal yardım kaynaklarını artırıp çeşitlendireceğiz. Yaşlı ve engelli bakımı hizmetlerinin etkinliğini artıracak; nitelikli, güvenli ve yakın mesafede kreş, tam gün ya da okul sonrası eğitmenli aktivite merkezlerini yaygınlaştıracağız. İl genelinde nöbetçi kreşler açarak vardiyalı çalışan kadınlara da destek olacağız.
Kaynak : https://www.turkiyetarihyazacak.com/assets/pdfs/beyanname.pdf