Duyusal hassasiyet, maskeleme ve daha fazlası

Claire Jack

OTIZMTV NOT:

‘’otizminiz buradaki profille eşleşiyorsa, bu bir kadın veya erkek olarak ayrım yapıldığı anlamına gelmiyor , buradaki durumları kendi hayatınızdaki karşılığını ve çevrenizde gördüğünüz otizmi karşılık, sizin otizminizin geleneksel tanı profilleri tarafından sıklıkla kaçırılan bir tür olduğu anlamına gelir. Bu özellikler araştırmacılar tarafından ‘’nöroçeşitli’’ kadınlarda yaygın olarak bulundu, ancak hiçbir şekilde onlara özgü değiller.’’

Özellikler dört kategoriye ayrılmıştır.

ÖNEMLI NOKTALAR

• Erkek ve kadın otizmi bazı benzerliklere sahiptir, ancak genel olarak kadınlar erkeklerden farklı şekiller hayata girer gibi görünmektedir.
• Kadınlarda farklı şekilde ortaya çıkabilecek belirtiler arasında sosyal mücadele ve yoğun ilgi alanlarının doğası yer alır.
• Otizmin kadınlarda farklı şekilde ortaya çıkabileceğini anlamak daha iyi bir yaşam kalitesine yol açabilir.

Otizmli kadınlar erkeklerden farklı bir şekilde ortaya çıkma eğilimindedir, bu da genellikle yanlış tanıya ve yetersiz tanıya yol açan bir gerçektir. Sonuç olarak, otizmli ve tanı almayan kadınlar, hayatı zor buldukları için kendilerini sert bir şekilde yargılama eğilimindedir; dahası, otizmli kadınlarda ’’zihinsel’’ sağlık sorunları yaygındır.

Buna karşılık, tanı alan kadınlar genellikle bunun özgüvenleri  ve özgüvenleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu fark ederler1; hatta otizmli diğer kadınların savunucuları veya akıl hocaları olabilirler. Teşhis almak, doğru türden destek almalarını ve mevcut kaynaklara erişmelerini sağlamaya da yardımcı olabilir.

Otizmi olup olmadığını merak etme noktasına gelen herhangi bir kadın, otizmin ağırlıklı olarak bir erkek durumu olarak görüldüğü gerçeği göz önüne alındığında, kesin bilgi bulmakta zorlanabilir. Bununla birlikte, bu semptomların çoğunu yaşıyorsa, otizm tanısına işaret edebilir. Kitabımda, bir tanıyı güvence altına almanın ve otizme sahip olmakla yüzleşmenin zorluklarını araştırıyorum.

1. Sosyal zorluklar

Kadınların otizm olup olmadığını merak etmeye başlamalarının ana nedenlerinden biri, ömür boyu sosyal zorluklardır. Otizm spektrum bozukluğu gelişimsel bir bozukluktur, bu da insanların otizmle doğduğu anlamına gelir (ancak yaşamın ilerleyen dönemlerine kadar belirgin olmayabilir).

Otizmli kadınlar genellikle sosyal ipuçlarını okumakta ve bunlara cevap vermekte zorlanırlar. Birçok kadın, sosyal bir “kontrol listesi” oluşturarak ve insanlara sosyal olarak uygun şekillerde nasıl yanıt vereceklerini öğrenerek bu zorluğun üstesinden gelir. Genellikle sosyal olarak endişeli hissederler, sosyal etkileşimleri hakkında fikir verirler ve sosyal olmak için en iyi çabalarına rağmen kendilerini dışlanmış ve yalnız hissedebilirler. Otistik kadınlar bire bir durumlarda iyi etkileşime girebilirken, genellikle gruplar halinde olmayı çok zor bulurlar ve çok fazla sosyal etkileşimden sonra bitkin hissedebilirler.

2. Duyusal hassasiyet. 

Otizmli insanlar dünyayı nörotipik insanlardan farklı bir şekilde deneyimler ve otizmli birçok kadın yoğun duyusal duyarlılık yaşar. Kokular, ışık, sesler ve dokunma söz konusu olduğunda daha yüksek bir farkındalık duygusuna sahip olabilirler.

Otizmli biri için bu sadece bazı şeyleri “beğenmemek” meselesi değil; onlara tahammül edememe duygusudur. Görüştüğüm bir çok otistik kadın, insanlar aynı odada nefes alıyorsa uyuyamamayı, biri yemek yediği için bir vagondan ayrılmak zorunda kalmayı, duyusal aşırı yük nedeniyle yolları geçememeyi veya araba kullanamamayı ve ışıklar, sesler ve kalabalıklar nedeniyle alışveriş merkezlerine gidememeyi anlattılar.

3. Yönetici İşlev 

Otizmli birçok kadın, çalışma belleği, esnek düşünme ve öz kontrolü içeren bir dizi beceri olan yürütme işleviyle ilgili sorunlar yaşar. Yönetici işlev sorunları olan insanlar kendilerini organize etmekte, görevleri bitirmekte ve duygusal kontrolü korumakta zorlanabilir. İster işyerinde ister evde olsun, kadınların daha az ilginç olduğu düşünülen iş yerinde tamamlamak, temiz bir ev tutmak, sağlıklı alışkanlıkları sürdürmek veya duş almak ve kahvaltı yapmak gibi günlük görevleri yerine getirmek gibi görevleri tamamlamak zor olabilir.

4. Takıntılı ilgiler

Hem otizmli erkekler hem de kadınlar özel, yoğun ilgi alanlarına sahip olma eğilimindedir. Otizmli insanlar “ya-o zaman” düşüncesini gösterirler ve genellikle bir şeyin nasıl çalıştığının altını çizmek isterler. İlgileriyle ilgili her gerçeği bilmek isteyebilirler.

Erkek ve erkeklerin ilgi alanları genellikle belirli nesnelere veya şeylere odaklanırken, kadınlar genellikle zihnin nasıl çalıştığı veya insanlar (özellikle romantik partnerler, “ezilenler” veya ünlüler) dahil olmak üzere daha geniş bir konu yelpazesine yoğun bir ilgi gösterir. Otizmli birçok kadın yetenekli bir araştırmacıdır ve yüksek düzeyde yoğun odaklanma gerektiren kariyerlere veya hobilere yönelebilir.

5.Maskelemek

Otistik kadınlar, otistik erkeklerden daha fazla sosyal olma arzusuna sahip olma eğilimindedir ve “normal” olarak geçmek için farklılıklarını maskelemek veya kamufle etmek için önemli miktarda zaman ve enerji harcarlar. Her iki cinsiyetin ve otistik erkeklerin nörotipikleri de kamufle olsa da, otizmli kadınlar bunu çok daha yüksek derecede yapma eğilimindedir.³

6. Uyku sorunları

Birçok otizmli kadın uyumakta zorlanır. Genellikle bu, geceleri gürültüye karşı yüksek hassasiyet ve rahat hissetme sorunları da dahil olmak üzere duyusal sorunlardan kaynaklanır. Başka bir kişinin varlığı uyku sorunlarını daha da kötüleştirebilir.

7. Göz teması ile ilgili zorluklar

Göz teması kurmak otizmli kişiler için son derece zor olabilir. Özellikle kadınlar genellikle kendilerini göz teması kurmaya zorlama konusunda yetenekli hale gelirler; bunu yeterince yaparlarsa, onlara daha doğal hissetmeye başlayabilir. Bu nedenle, otizmli bir kadın göz teması kurmada iyi olabilir çünkü bunu öğrenmiştir – ancak doğal olmayan veya zor hissediyorsa, potansiyel olarak otizmin bir işareti olabilir.

8.Duygusal Düzemleme Sorunları ve Çöküşler

 Otizmli kadınlar genellikle duygusal düzenleme ile ilgili sorunlar yaşarlar. Araştırmalar, otizmli kişilerde frontal korteks ve amigdala arasında zayıf bir bağlantı olduğunu göstermiştir.⁴ Basitçe söylemek gerekirse, amigdala, limbik sistemimizin ve memeli beynimizin bir parçası olduğu için beynimizde bir “duygu merkezi” olarak düşünülebilir. Frontal korteks, beynimizin yargıda bulunan daha rasyonel kısmı olan “düşünen beynimiz” olarak düşünülebilir.

İki bölge arasındaki zayıf bağlantı nedeniyle, otizmli kadınlar durumları rasyonelleştirmekte ve kontrolü elinde tutmakta zorlanabilirler. Birçoğu erimeleri olduğunu anlatıyor: öfkelerini kaybetmeye, ağlamaya veya kapanma moduna geçmeye neden olabilecek durumlara aşırı duygusal tepkiler.

9.Uyarım 

Uyarıcı (kendi kendini uyaran davranışın kısaltması) tekrarlayan davranışları ifade eder. Otizmle ilişkilendirdiğimiz en belirgin davranışlar sallanma, el çırpma, kelimelerin veya cümlelerin tekrarı ve sallanma veya dönmedir. Bununla birlikte, otizmli kadınlar cilt toplama, ayak sürtünme, hız veya saç dönme gibi başka uyarıcı davranışları sergileyebilir. otizmli insanlar diğer insanlardan daha fazla uyarıcı olma eğilimindedir ve davranışlarının farkında olmayabilirler. Uyarmanın bir öz düzenleme  aracı olduğu düşünülmektedir.

10.Anksiyete ve Depresyon

Anksiyete ve depresyon otizmin evrensel belirtileri değildir. Ancak otizmli birçok kadın için hayat zor olduğundan, anksiyete, depresyon veya bağımlılık sorunları gibi zihinsel sağlık sorunları yaşamaları yaygındır. Ayrıca otizmli kadınlarda ortalamadan çok daha yüksek bir intihar oranı vardır, bu da yaptıkları kamuflajlama derecesiyle ilgili gibi görünmektedir.⁵ Otizmleri teşhis edilmese de, anksiyete, depresyon veya başka bir zihinsel sağlık sorunu için resmi bir tanı alma olasılıkları daha yüksektir.

Yukarıdaki belirtilerle özdeşleşen herkes profesyonel yardım almalıdır. Otizm, diğer durumlara benzer semptomlar gösterir ve resmi bir teşhis, otizmin rolde olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Referanslar

1. Leedham, A, Thompson, A, Smith, R, Freeth, M (2020) ‘“Bunu anlamaya çalışırken yoruldum’: Orta ila geç yetişkinlikte otizm teşhisi alan kadınların deneyimleri”, Otizm, 24, s135-146

2. White, SW, Elias, R, Capriola-Hall, NN, Smith, IC, Conner, CM, Asselin, SB, Howling, P, Getzel, EE & Mazefsky, CA (2017) ‘Otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için üniversite geçiş ve destek programının geliştirilmesi’, Otizm ve Gelişimsel Bozukluklar Dergisi, 47(10), s3072-3078

3. Hull, L, Lai, M-C, Baron-Cohen, S, Allison, C, Smith, P, Petrides, KV, Mandy, W (2020) ‘Otistik ve otistik olmayan yetişkinlerde kendi kendine bildirilen kamuflajda cinsiyet farklılıkları’, Otizm, 24, s352-363

4. Richney, JA, Damiano, CR, Sabatino, A, Rittenberg, A, Petty, C, Bizzell, J, Voyvodic, J, Heller, AS, Coffman, MC, Smoski, M, Davidson, RJ, Dichter, GS (2015) ‘Otizm Spektrum Bozukluğunda duygu düzenlemesinin nöral mekanizmaları’, Otizm Gelişim Bozukluğu Dergisi, 45(11), s3409-23

5. Cassidy, S, Bradley, L, Shaw, R, Baron-Cohen, S (2018) ‘Otistik erişkinlerde intihara meyillilik için risk belirteçleri’, Moleküler Otizm, 9(1), Madde 42

Kaynak : https://www.psychologytoday.com/intl/blog/women-with-autism-spectrum-disorder/202104/10-signs-of-autism-in-women

About The Author