- Bölüm
Doç.Dr. Ümran KORKMAZLAR-ORAL
Öğrenme sorunları da, pek çok sorun ya da hastalık gibi çok erken fark edilebilir. Genellikle anneler, çocukları diğer çocuklarından ya da yaşıtlarından farklı gelişiyorsa fark edebiliyorlar. Bir kısmı beklemeyi tercih ettiğinden, bir kısmı da nereden yardım alacağını bilemediğinden soruna müdahale gecikiyor. Böylece çok değerli zaman kaybedilmiş oluyor.
Öğrenme sorunlarını erken yaşta tanımada ve müdahalede, okul öncesi eğitim veren kurumlarda çalışan eğitimcilerin ve çocuk doktorlarının çok önemli rolleri vardır. Fakat yapılan çalışmalar ve deneyimler gösteriyor ki, öğrenme güçlükleri konusu yeterince bilinmediği için, gerek anneler, gerek eğitimciler, gerekse doktorlar tarafından sorun erken fark edilse de, gereken değerlendirme ve müdahale zamanında yapılamıyor.
Öğrenme güçlüklerini anlamak için, öğrenmenin gelişimsel açıdan nasıl geçekleştiğini bilmek gerekir. Piaget’nin kuramına dayanarak, öğrenmenin gelişimsel olarak 5 aşaması tanımlanmaktadır:
1. Algısal Öğrenme: Duyma, tat, koklama, dokunma / hareket ve görme duyularının kullanımını içerir. Uyarılara uygun tepkide bulunabilmek bu dönemde öğrenilir.
2. Ayırdedici – Birleştirici Öğrenme: Bu aşamada nesneler arasındaki benzerlik ve farklılıkları ayırdetme, bağlantılar kurabilme öğrenilir. Sıralama, eşleme, sınıflandırma becerileri kazanılır.
3. Özümleme: Çocuk önceki süreçleri özümler ve kullanmak istediği zaman için öğrendiklerini kendisinin bir parçası haline getirir.
4. Uyum: Özümlediği bilgiyi kullanmak ve yeni durumlara aktarabilmek aşamasıdır.
5. Sembolik Öğrenme: Öğrendiklerini sembollerle gösterebilmek
aşamasıdır. Sembol sistemini öğrenerek okuma, yazma ve aritmetik becerilerin kazanıldığı aşamadır.
Bu aşamalardan sağlıklı olarak geçememiş ve yaşıtları gibi okuma, yazma, aritmetik öğrenme olgunluğuna erişememiş olan çocuklar öğrenme güçlüğü çekerler.
NASIL ÖĞRENİYORUZ
Araştırmacılar ÖĞRENME sürecinin 4 aşamasını ayırt etmektedirler:
1) Giriş (input) aşaması: Gelen bilgilerin duyu organlarından beyine girmesi, algılanması aşamasıdır.
2) İşlem (entegrasyon) aşaması: Gelen bilginin kaydedilmesi, organize edilmesi, anlaşılması ve işleme konulup yorumlanması aşamasıdır. Bu aşamada bilgiyi sıraya koyma, soyutlama,organize etme gerçekleşir.
3) Bellek (depolama) aşaması: Bu aşamada, anlaşılan bilgi tekrar kullanılmak üzere depo edilir.
4) Çıkış (output) aşaması: Beynin bilgiyi mesaj olarak hücrelere, kaslara, dil ya da motor etkinlik alanlarına göndermesi sürecidir.
OKUMA, YAZMA,ARİTMETİK BECERİLERİNİN GELİŞİMİ
Okuma yazmanın öğrenilmesi, normal gelişim aşamalarından geçmenin yanı sıra bazı becerilerin gelişmesine de bağlıdır. Okuma zor bir şifreyi çözmeye benzer ve konuşma dilini yazı diline çevirmeyi gerektirir.
Bunun için de dikkat, algılama, kavrama, sıralama, canlandırma, akılda tutma, isimlendirme, analiz-sentez gibi çok çeşitli bilişsel becerilerin gelişmiş olması gereklidir.
Okuma, çocuğun sembol sistemini kullanabilmesi ile ilişkili iki aşamalı karmaşık bir işlemdir. Okumayı öğrenebilmek için:
➢ Çocuk önce objelerin isimlerini öğrenir, sonra bu isimlerin yazıldığı sembolleri ( harfleri ) öğrenir.
➢ Görsel olarak sembolleri ayırt etmesi yetmez, harflerle sesler arasındaki bağlantıyı kurabilmelidir.
➢ Okumayıöğrenmek çağrışımlar yapabilme becerisine bağlıdır.
➢ Okuduğunu anlarken görsel ve işitsel imajlar ve bunların anlamları arasında çağrışımlar yapılmalıdır.
Kaynak :
About The Author
