Otizm uzmanı, otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı almış bireylerin gelişimsel, eğitsel ve psikososyal ihtiyaçlarına yönelik destek sağlayan profesyoneldir. Bu uzmanlar çocukla birebir çalışabilir, ebeveynleri destekleyebilir veya eğitim kurumlarında rehberlik edebilir.
Türkiye’de Otizm Alanında Kimler Uzman Sayılır?
Otizm alanında uzman olarak çalışan kişiler şunlar olabilir:
- Özel eğitim öğretmenleri
- Psikologlar ve psikiyatristler
- Çocuk gelişimi uzmanları
- Dil ve konuşma terapistleri
- Davranış analistleri (ABA uygulayıcıları)
- Mesleki terapistler
- Fizyoterapistler
- Rehber öğretmenler / okul psikolojik danışmanları
Bu kişilerin otizm konusunda uzmanlaşmış eğitimler, seminerler ya da sertifika programlarına katılmış olmaları tercih sebebidir.
Sertifikalı Otizm Uzmanı (CAS) Nedir?
CAS (Certified Autism Specialist), uluslararası geçerliliği olan bir unvandır. Bu unvana sahip kişiler:
- Otizm üzerine özel eğitim almışlardır.
- Klinik, eğitim veya sosyal hizmet gibi alanlarda yüksek lisans mezunudurlar.
- 14 saatlik uygulamalı saha çalışmasını tamamlamışlardır.
- Otizm Yeterlilik Sınavı’nı başarıyla geçmiştir.
Not: Türkiye’de CAS geçerliliği olan bir sistem değildir. Ancak benzer uluslararası programlara erişim mümkündür.
Türkiye’de Uygun Uzman Nasıl Bulunur?
- Devlet hastaneleri: Çocuk ergen psikiyatristleri ya da gelişimsel pediatristler.
- Rehberlik ve Araştırma Merkezleri (RAM): Tanı, değerlendirme ve yönlendirme sürecinde yer alır.
- Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri: Uygulamalı davranış analizi (ABA), dil-konuşma terapisi ve bireysel eğitim desteği verilir.
- Üniversiteler ve araştırma merkezleri: Tanı ve değerlendirme süreçlerinde uzmandan görüş alınabilir.
- Sivil Toplum Kuruluşları (STK): Tohum Otizm Vakfı, Otizm Dernekleri Federasyonu gibi kuruluşlar danışmanlık ve kaynak sağlar.
Uzman Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Otizmli bireylerle çalışma deneyimi
- Hangi yöntemleri uyguladığı (ABA, Floortime, TEACCH vb.)
- Ebeveynleri sürece nasıl dahil ettiği
- İletişim şekli ve açıklığı
- Randevu sistemi ve ücretlendirme durumu
- Çocukla kurduğu ilişki ve güven ortamı
Türkiye’de Otizm Alanında Eğitim Alınabilecek Lisansüstü Programlar
- Özel Eğitim Yüksek Lisansı
- Gelişim Psikolojisi Yüksek Lisansı
- Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (PDR)
- Dil ve Konuşma Terapisi
- Çocuk Gelişimi
- Uygulamalı Davranış Analizi (ABA) sertifika programları
Alternatif ve Tamamlayıcı Destek Seçenekleri
- Teleterapi: Uzak bölgelerde yaşayan aileler için çevrimiçi uzman desteği
- Aile eğitimi programları: Ebeveynlerin sürece katılımını artırmak için grup çalışmaları
- Akran Koçluğu: Otizmli çocukların sosyal becerilerini geliştirmeye yönelik destek grupları
Sık Sorulan Sorular
Otizm uzmanı kimdir?
Otizmli bireylerin tanı, değerlendirme ve müdahale süreçlerinde yer alan ve bu konuda eğitim almış profesyoneldir.
Uzmanı nasıl seçmeliyim?
Deneyim, iletişim tarzı, uyguladığı yöntemler ve çocuğunuzla olan etkileşimine göre değerlendirme yapmalısınız.
Devlet desteğiyle hizmet almak mümkün mü?
Evet. RAM raporu olan bireyler için özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri SGK tarafından karşılanmaktadır.
About The Author
