Nick Walker, Doktora
” Bu yazıyı 2014’te yazdım, çünkü sunumlarda, web sitelerinde, broşürlerde, akademik makalelerde vs. başkalarının otizmi kısaca tanımlamaya yönelik pek çok girişimini görmüştüm ve hepsi korkunçtu.
Dünyanın bazı iyi temel giriş niteliğindeki “Otizm Nedir” metnine ihtiyacı olduğuna karar verdim:
1.) mevcut kanıtlarla tutarlı;
2.) patoloji paradigmasına dayanmayan;
3.) özlü, basit ve erişilebilir;
4.) profesyonel ve akademik kullanım için yeterince resmi.
Bu yüzden böyle bir şey yazmak için elimden gelenin en iyisini yaptım burada. Yazdığımdan bu yana geçen yıllarda geniş çapta alıntılandı, yeniden basıldı ve çevrildi. Yazdığım için bana itibar ettiğiniz sürece, temel bir “Otizm Nedir” metnine ihtiyacınız olduğunda bu parçayı alıntılamaktan veya yeniden basmaktan çekinmeyin.
Çalışmalarıma atıfta bulunurken, lütfen zamirlerimin she/her olduğunu unutmayın.
Otizm, genetik temelli bir insan nörolojik varyantıdır. Otistik nörolojiyi otistik olmayan nörolojiden ayıran karmaşık birbiriyle ilişkili özellikler dizisi henüz tam olarak anlaşılamamıştır, ancak mevcut kanıtlar, temel ayrımın, otistik beyinlerin özellikle yüksek düzeyde sinaptik bağlantı ve yanıt verebilirlik ile karakterize edilmesi olduğunu göstermektedir. Bu durum otistik bireyin öznel deneyimini otistik olmayan bireylere göre daha yoğun ve kaotik hale getirme eğilimindedir: hem sensorimotor hem de bilişsel seviyelerde otistik zihin daha fazla bilgi kaydetme eğilimindedir ve her bir bilgi parçasının etkisi hem daha güçlü hem de daha az tahmin edilebilir olma eğilimindedir.
Otizm gelişimsel bir fenomendir, yani rahimde başlar ve yaşam boyu gelişim üzerinde çeşitli düzeylerde yaygın bir etkiye sahiptir. Otizm, kendine özgü, atipik düşünme, hareket etme, etkileşim ve duyusal ve bilişsel işlem yolları üretir. Sıklıkla yapılan bir benzetme, otistik bireylerin otistik olmayan bireylerden farklı bir nörolojik “işletim sistemine” sahip olduğudur.
Güncel tahminlere göre, dünya nüfusunun yüzde biri ile yüzde ikisi arasında bir kısmı otistiktir. Otistik tanısı konulan bireylerin sayısı son birkaç on yılda sürekli olarak artmış olsa da, kanıtlar tanıdaki bu artışın otizmin yaygınlığındaki gerçek bir artıştan ziyade, artan kamu ve profesyonel farkındalığın bir sonucu olduğunu göstermektedir.
Altta yatan nörolojik ortaklıklara rağmen, otistik bireyler birbirlerinden büyük ölçüde farklıdır. Bazı otistik bireyler olağanüstü bilişsel yetenekler sergilemektedir. Bununla birlikte, otistik olmayan bireylerin duyusal, bilişsel, gelişimsel ve sosyal ihtiyaçları etrafında tasarlanmış bir toplum bağlamında, otistik bireyler neredeyse her zaman bir dereceye kadar engellidir – bazen oldukça açık, bazen de daha ince bir şekilde.
Sosyal etkileşim alanı, otistik bireylerin sürekli olarak engelli olma eğiliminde olduğu bir bağlamdır. Otistik bir çocuğun dünyaya ilişkin duyusal deneyimi, otistik olmayan bir çocuğunkinden daha yoğun ve kaotiktir ve bu deneyimi yönlendirmek ve bütünleştirmek için süregelen görev, otistik çocuğun dikkatini ve enerjisini daha fazla meşgul eder. Bu da otistik çocuğun sosyal etkileşimin inceliklerine odaklanmak için daha az dikkat ve enerjiye sahip olduğu anlamına gelir. Otistik olmayanların sosyal beklentilerini karşılamakta güçlük çekmek genellikle sosyal reddedilmeyle sonuçlanır, bu da sosyal zorlukları daha da artırır ve sosyal gelişimi engeller. Bu nedenle otizm, otistik bireylerin karşılaştığı sosyal zorlukların otistik duyusal ve bilişsel deneyimin yoğun ve kaotik doğasının bir yan ürünü olduğunun farkında olmayanlar tarafından sıklıkla bir dizi “sosyal ve iletişim eksikliği” olarak yanlış anlaşılmıştır.
Otizm hala yaygın olarak bir “bozukluk” olarak kabul edilmektedir, ancak bu görüşe son yıllarda, otizm ve diğer nörobilişsel varyantların, etnik köken veya cinsel yönelimdeki farklılıklar gibi (geçmişte patolojikleştirilen) insan biyoçeşitliliğinin doğal spektrumunun bir parçası olduğunu savunan nöroçeşitlilik modelinin savunucuları tarafından meydan okunmaktadır. Sonuç olarak, otizmi bir bozukluk olarak tanımlamak bilimsel bir gerçek olmaktan ziyade bir değer yargısını temsil etmektedir.
Kaynak Yazı: https://neuroqueer.com/what-is-autism/
